Postępowanie sanacyjne

Postępowanie sanacyjne jest jednym z czterech rodzajów postępowania restrukturyzacyjnego i dedykowane jest podmiotom zagrożonym niewypłacalnością lub niewypłacalnym. Stanowi jedyne postępowanie restrukturyzacyjne w którym wniosek o jego otwarcie może złożyć wierzyciel osobisty dłużnika. Ma to miejsce jednak tylko wtedy, gdy dłużnik jest podmiotem niewypłacalnym.

W postępowaniu sanacyjnym działania naprawcze dokonywane są nie tylko poprzez zawarcie przez dłużnika układu z wierzycielami, lecz również poprzez podejmowanie tzw. działań sanacyjnych, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i mają na celu przywrócenie mu zdolności do wykonywania zobowiązań przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją (art. 3 p. r.). Ten ogólny cel postępowaniu sanacyjnym powinien wyznaczać kierunki działań zarządcy oraz jego zakres.

Samo postępowanie sanacyjne czerpie rozwiązania z postępowania upadłościowego. Wśród takich rozwiązań możemy wymienić choćby odebranie dłużnikowi zarządu własnego, uprawnienia zarządcy w postępowaniu sanacyjnym podobne jak w postępowaniu upadłościowym, w tym przyznanie mu kompetencji z zakresu prawa pracy, przyznanie uprawnień do uczestniczenia w postępowaniach sądowych, administracyjnych czy sądowoadministracyjnych w charakterze strony postępowania, czy też katalog czynności bezskutecznych w postępowaniu sanacyjnym zbliżony do przepisów w postępowaniu upadłościowym. Zarządca w postępowaniu sanacyjnym ma również możliwość odstąpienia od umów wzajemnych za zgodą sędziego – komisarza. Jednocześnie dłużnikowi umożliwia się zawarcie układu z wierzycielami oraz umożliwia mu kontynuowanie prowadzenia działalności gospodarczej po zakończeniu postępowania. Wśród tych instytucji unikatowych dla postępowania sanacyjnego ustawodawca przewidział również możliwość dokonania sprzedaży mienia dłużnika w trybie art. 323 ustawy Prawo restrukturyzacyjne.

Sprzedaż w trybie art. 323 Prawa restrukturyzacyjnego

Podstawą do dokonania sprzedaży szeroko rozumianego majątku w postępowaniu restrukturyzacyjnym są w szczególności przepisy art. 323 ustawy Prawo restrukturyzacyjne oraz art. 129 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego.

W ramach pierwszego z nich rozróżniamy po pierwsze możliwość sprzedaży mienia należącego do dłużnika i wchodzącego w skład masy sanacyjnej oraz składników majątkowych objętych bezskutecznością z mocy prawa lub uznanych za bezskuteczną w stosunku do masy sanacyjnej. Sprzedaż taką prowadzi zarządca masy sanacyjnej za zgodą sędziego – komisarza, który określa warunki zbycia. Sprzedaż wywołuje takie same skutki jak sprzedaż dokonana przez syndyka w postępowaniu upadłościowym. W przypadku sprzedaży przedmiotu obciążonego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską, zarządca sporządza odrębny plan podziału sum uzyskanych ze sprzedaży rzeczy, wierzytelności i praw tak obciążonych.

W postępowaniu sanacyjnym sprzedaż mienia wchodzącego w skład masy sanacyjnej w trybie art. 323 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego wymaga zgody sędziego – komisarza. Sędzia – komisarz wydaje zgodę w formie postanowienia, w którym określa warunki sprzedaży. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że ani zarządca, ani sędzia – komisarz w postępowaniu sanacyjnym nie są ograniczeni sposobami sprzedaży, jak to ma miejsce w postępowaniu upadłościowym. Zarządca może zatem wnioskować do sędziego – komisarza o zgodę na sprzedaż w trybie przetargu, z wolnej ręki lub innym.

Szczególnie doniosły jest skutek takiej sprzedaży. Ze względu na jej egzekucyjny charakter, szczegółowo opisany w art. 313 ustawy Prawo upadłościowe, nabywca składników masy nie odpowiada za zobowiązania podatkowe upadłego, także powstałe po otwarciu postępowania. Sprzedaż składnika mienia powoduje wygaśnięcie między innymi praw ujawnionych przez wpis do księgi wieczystej.

Sprzedaż w postępowaniu sanacyjnym może odbyć się również na zasadach ogólnych, tj. na podstawie zezwolenia rady wierzycieli, gdy przedmiotem sprzedaży ma być nieruchomość lub inny składnik majątku dłużnika o wartości powyżej 500 tys. zł, czyli na podstawie art. 129 ust. 2 Prawa restrukturyzacyjnego. Należy wykluczyć jednak, że w postępowaniu sanacyjnym, w którym sprzedażą objęty jest przedmiot o wartości powyżej 500 tys. zł konieczna jest zgoda zarówno sędziego
– komisarza, jak i rady wierzycieli. Prowadziłoby to do krzyżowania się kompetencji obu organów postępowania restrukturyzacyjnego oraz potencjalnych sprzecznych decyzji obu.

Inne rodzaje sprzedaży

Drugim trybem sprzedaży w postępowaniu sanacyjnym jest tryb określony w art. 323 ust. 5 Prawa restrukturyzacyjnego. Tryb ten pozwala na sprzedaż składników majątku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i nie przekracza zakresu zwykłego zarządu. Sprzedaż w tym trybie nie jest sprzedażą egzekucyjną.

Innym rodzajem sprzedaży składników majątku, który wchodził w skład masy sanacyjnej jest sprzedaż dokonywana w trakcie wykonywania układu likwidacyjnego. Źródłem wykonania układu z wierzycielami jest likwidacja majątku dłużnika. Sprzedaż następuje jednak po zakończeniu postępowania sanacyjnego i nie ma skutków sprzedaży egzekucyjnej.

Autor:

Adwokat, doradca restrukturyzacyjny Marta Witkowska

Publikowane treści nie stanowią porady prawnej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za ich wykorzystanie przez czytelnika. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej porady, umów się na spotkanie (Katowice, Bielsko – Biała – tel. +48 531 227 659)