W czerwcu i lipcu 2020 r. w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ukazały się obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości kilku znanych firm.
Sąd Upadłościowy w Katowicach postanowieniem wydanym w dniu 18 czerwca ogłosił upadłość Zakładów Mięsnych Henryk Kania, natomiast postanowieniem z dnia 24 marca upadłość spółki ELEKTROBUDOWA. Z kolei w dniu 01 lipca 2020 r. Sąd Rejonowy w Bielsku – Białej ogłosił upadłość spółki Piwiarnia Żywiecka sp. z o.o. w Żywcu. Postanowienia ukazały się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Od tej chwili biegnie dla wierzycieli ważny 30 – dniowy termin na zgłoszenie swoich wierzytelności. Poniżej kilka słów o możliwości i sposobie zgłoszenia wierzytelności przez wierzyciela.
Gdzie przesłać zgłoszenie?
Zgłoszenie wierzytelności ma formę pisma, które składa się w dwóch egzemplarzach. W przypadku spraw upadłościowych, w których wniosek o ogłoszenie upadłości złożony został przed 24 marca 2020 r., zgłoszenie wierzytelności należy przesłać do sędziego – komisarza postępowania upadłościowego. Dla zgłoszenia wierzytelności nie przewidziano formularza, jednak Minister Sprawiedliwości określił wzór takiego zgłoszenia dostępny na stronie:
https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/wzory-stosowane-w-postepowaniu-upadlosciowym
Skorzystanie ze wzoru nie jest obowiązkowe, jednak ułatwia sporządzenie pisma oraz zapobiega ewentualnym pomyłkom lub niedopatrzeniom.
W przypadku postępowań upadłościowych, które zostały wszczęte na skutek wniosku złożonego w dniu 24 marca 2020 r. lub po tym dniu, zgłoszenia wierzytelności powinny zostać przesyłane do syndyka masy upadłości.
W jakim terminie zgłosić wierzytelność?
Zgłoszenie wierzytelności powinno zostać przesłane w ciągu 30 dni od chwili ukazania się obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości. Przekroczenie 30 – dniowego terminu nie oznacza jednak, że zgłoszenie wierzytelności jest niemożliwe. Wierzyciel w dalszym ciągu może zgłosić wierzytelność, lecz ponosi dolegliwości związane ze swoim spóźnieniem. Pierwszą z nich jest konieczność uiszczenia kosztów wywołanych spóźnionym zgłoszeniem. O ile przed 24 marca 2020 r. wysokość kosztów, jaki ponosił „spóźniony” wierzyciel nie była określona, o tyle po tym czasie wierzyciel ponosi zryczałtowane koszty postępowania upadłościowe wynikłe z tego zgłoszenia, o równowartości 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego. Obecnie jest to kwota 772,21 PLN. Dotkliwszym skutkiem jest jednak ryzyko nieuczestniczenia w planach podziału funduszów masy upadłości sporządzonych po uznaniu wierzytelności spóźnionego wierzyciela na liście wierzytelności.
Co powinno zawierać zgłoszenie?
Oprócz danych identyfikacyjnych wierzyciela, zgłoszenie wierzytelności powinno zawierać określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej, jak i dowody stwierdzające istnienie wierzytelności. Wierzyciel powinien wskazać kategorię, do której wierzytelność ma być zaliczona. Może on wskazać również zabezpieczenia związane z wierzytelności oraz stan sprawy sądowej. Jeżeli jest wspólnikiem lub akcjonariuszem upadłego, podaje ilość akcji lub udziałów.
Elementy zgłoszenia wierzytelności
Określenie wierzytelności
Poprzez określenie wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi należy rozumieć dług, który upadły nie zapłacił wierzycielowi, zazwyczaj wraz z odsetkami. Istotne jest, że odsetki, które wierzyciel otrzyma po likwidacji masy upadłości nalicza się do dnia ogłoszenia upadłości.
Przykład: Upadły i jego wierzyciel zawarli umowę o dzieło. W ramach umowy wykonawca wystawił fakturę VAT z terminem płatności do 01 marca 2020 r. Odbiorca dzieła nie dokonał zapłaty i w dniu 01 sierpnia 2020 r. ogłoszono wobec niego upadłość. Wierzyciel dokonując zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości kapitalizuje odsetki do dnia 31 lipca 2020 r. Jest to dzień, który poprzedza ogłoszenie upadłości. Odsetki jednak w dalszym ciągu biegną w stosunku do upadłego i można ich dochodzić po zakończeniu postępowania upadłościowego. Wierzyciel powinien skapitalizować zatem odsetki do dnia poprzedzającego ogłoszenie upadłości i wyrazić je kwotowo.
Odnośnie należności niepieniężnej, warto wskazać, że z chwilą ogłoszenia upadłości zmieniają się na wierzytelności pieniężne i z tym dniem stają się płatne, choćby termin ich wykonania jeszcze nie nastąpił.
Przykład: Strony pozostawały związane umową o roboty budowlane, a po oddaniu prac umową gwarancji. Wykonawca udzielił gwarancji na okres trzech lat. W pierwszym roku obowiązywania gwarancji ujawniły się wady w budynku. Inwestor wezwał wykonawcę do naprawy usterek w terminie dwóch tygodni od daty odbioru wezwania. Wobec wykonawcy ogłoszono upadłość. Roszczenie inwestora o naprawę wad przekształci się z chwilą ogłoszenia upadłości w roszczenie pieniężne i będzie podlegało zgłoszeniu.
Wskazanie dowodów
W zgłoszeniu wierzytelności bardzo ważnym elementem jest wskazanie dowodów stwierdzających istnienie wierzytelności. Nawet, gdy wierzyciel zgłasza wierzytelność niesporną, to warto takie dowody powołać. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których syndyk nie dysponuje księgami rachunkowymi upadłego (upadły wbrew obowiązkowi nie wydał syndykowi ksiąg rachunkowych). Nie jest w stanie zweryfikować wysokości oraz zakresu wierzytelności kontrahenta upadłego. Jeżeli wierzyciel powoła dokumenty w zgłoszeniu wierzytelności lub dołączy je do zgłoszenia, to możliwość uznania wierzytelności zwiększa się.
Kategoria
Istotnym elementem jest również wskazanie kategorii, do której zalicza się wierzytelność. Obecnie, ustawa prawo upadłościowe rozróżnia cztery kategorie. W kategorii pierwszej najczęściej występują zobowiązania upadłego wobec pracowników oraz w określonym zakresie zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Do kategorii drugiej zaliczane są zwykle głównie należności handlowe w zakresie należności głównej, jak również należności publicznoprawne. Kategoria trzecia to miejsce na odsetki od wierzytelności. Kategoria czwarta zawiera zazwyczaj zobowiązania wobec wspólników lub akcjonariuszy upadłej spółki. Podsumowując, wierzyciele z tytułu dostaw i usług będą zgłaszali swoje wierzytelności w kategorii drugiej, zaś odsetki w kategorii trzeciej.
Zabezpieczenia wierzytelności
W zgłoszeniu wierzytelności należy opisać zabezpieczenia związane z wierzytelnością, takie jak hipoteka, zastaw rejestrowy, przewłaszczenie na zabezpieczenie, cesje na zabezpieczenie. Jeżeli upadły nie jest dłużnikiem osobistym, w zgłoszeniu wierzytelności należy wskazać przedmiot zabezpieczenia.
Przykład: Spółka A zawarła ze spółką B umowę pożyczki, na podstawie której spółka A pożyczyła spółce B kwotę 500 tys. PLN z terminem do dnia 01 stycznia 2020 r. Dług Spółki B zabezpiecza hipoteka umowna, na nieruchomości będącej własnością Spółki C. Spółka B nie spłaciła swojego długu w terminie. Spowodowało to podjęcie kroków prawnych przez Spółkę A przeciwko Spółce C, jako dłużnikowi rzeczowemu. Spółka C ogłosiła upadłość. Spółka A dokonując zgłoszenia swojej wierzytelności powinna wskazać przedmiot zabezpieczenia, tj. obciążoną hipotecznie nieruchomość.
Kto nie musi dokonywać zgłoszenia wierzytelności?
Prawo upadłościowe wyróżnia kategorię osób, które nie muszą co do zasady zgłaszać swoich wierzytelności. Po pierwsze, są to pracownicy upadłego, w zakresie należności z tytułu stosunku pracy. Po drugie, będą to wierzyciele, którzy uzyskali zabezpieczenie poprzez wpis w księdze wieczystej lub w innym rejestrze. Dbając o swoje interesy, warto jednak dokonać zgłoszenia wierzytelności, zwracając uwagę syndykowi na istotne dla wierzyciela kwestie. Pracownik prócz wierzytelności ze stosunku pracy, może mieć jeszcze inne wierzytelności w stosunku do upadłego. Tych wierzytelności jednak syndyk nie uwzględnia na liście wierzytelności z urzędu.
Upadłość kontrahenta to zjawisko coraz częstsze. Zgłoszenie wierzytelności w takim postępowaniu jest jednak diametralnie różne od zwykłego sposobu dochodzenia swoich roszczeń przed sądem. Przed zgłoszeniem wierzytelności warto zatem skorzystać z porady eksperta.
Zobacz też: Urodziny KANCELARII
Publikowane treści nie stanowią porady prawnej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za ich wykorzystanie przez czytelnika. Jeżeli potrzebujesz indywidualnej porady, umów się na spotkanie (Katowice, Bielsko – Biała – tel. +48 531 227 659)
